KÊ ĐƠN THUỐC ỨC CHẾ BƠM PROTON KHÔNG HỢP LÝ

SAN DIEGO – Việc kê đơn thuốc ức chế bơm proton (PPI) đã tăng vọt trong 2 thập kỷ qua, cùng với những lo ngại về việc sử dụng không phù hợp và các tác dụng phụ.

Một phân tích dữ liệu từ Trung tâm Thống kê Y tế Quốc gia ở New York tai Tuần lễ Bệnh tiêu hóa 2019 cho thấy việc kê đơn PPIs đã tăng từ 1,6% từ năm 1998 lên 7,6% vào năm 2015 tại các khoa khám bệnh.

Tuy nhiên, vào giai đoạn cuối thì số lượng kê đơn cũng được giảm xuống.

Chiemeziem Eke, MD, từ Đại học Y Baylor ở Houston đã trình bày kết quả đánh giá cho thấy 77% PPI được kê đơn trong các phòng khám chăm sóc sức khỏe. Người dân thường ít có hiểu biết về PPI dẫn đến thúc đẩy việc kê đơn.

Cùng với việc sử dụng nhiều thuốc kê đơn này đã xuất hiện nhiều báo cáo về các tác dụng phụ bao gồm gãy xương, loãng xương, nhiễm trùng Clostridium difficile, viêm phổi mắc phải cộng đồng và thiếu vitamin B12 (Ther Adv Drug Saf. 2017;8: 273-297).

Eke đã trình bày những nổ lực để giảm việc kê đơn PPI trong một phòng khám chăm sóc sức khỏe nội trú. Ông và đồng nghiệp của mình đã phát triển một can thiệp bao gồm giáo dục để nêu rõ các chỉ dẫn cho PPI và hậu quả của việc sử dụng lâu dài.

Ngoài ra, họ cũng cung cấp một công cụ hồ sơ bệnh án điện tử và ghi nhận việc sử dụng PPI trong 4 tuần với một thuật toán mô tả, được phát triển dựa trên các bằng chứng trong các hướng dẫn điều trị. (Can Fam Physician. 2017;63:354-364).

Giảm kê đơn

Việc giảm kê đơn xuống mỗi ngày trong 2 tuần tiếp đến cứ mỗi 4 ngày trong 2 tuần và sau đó không kê đơn trong các chỉ định sau: Barret thực quản, viêm thực quản nặng, trào ngược dạ dày thực quản, hội chứng Zollinger-Ellison, tiền sử loét đường tiêu hóa hoặc sử dụng NSAIDs mạn tính ở bệnh nhân có nguy cơ chảy máu.

Các triệu chứng chỉ thỉnh thoảng, bệnh nhân có thể điều trị thay thế bằng PPI hoặc thuốc đối kháng H₂ theo yêu cầu và đưa ra các phương pháp điều trị thay thế: thuốc kháng acid cũng như các liệu pháp không dùng thuốc như giảm cân, ăn ít nhất 2 đến 3 giờ trước khi đi ngủ, nâng cao đầu và tránh ăn kiêng.

Trong thời gian nghiên cứu, tỷ lệ phân phối thuốc PPI giảm 16% từ 66 261 xuống 55 322 – việc giảm kê đơn PPI được coi là không phù hợp từ 77% xuống 52%.

Và khi các chuyên gia được khảo sát về kê đơn PPI, rõ ràng sự can thiệp đã dẫn đến một sự cải thiện rõ rệt trong hiểu biết của họ về vấn đề này.

Khi nhóm của Eke xem xét các đơn thuốc PPI không phù hợp, họ thấy rằng 65% có liên quan đến bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD), 8,5% là điều trị dự phòng NSAIDs và 8,1% là chứng khó tiêu.

Trao đổi với Medscape Mdical News Eke cho rằng qua đó, các nghiên cứu có kế hoạch phân tích những lý do phổ biến nhất cho các đơn thuốc không phù hợp để họ có thể nhắm mục tiêu giáo dục cho mọi người. Và họ có kế hoạch xem xét sự thành công của việc chuyển từ PPI sang chất đối kháng histamine H₂ và kiểm tra pH ở bệnh nhân GERD.

Sau khi trình bày, Paul Moayyedi, MB, ChB, Tiến sĩ, tác giả chính của Hướng dẫn mô tả dựa trên bằng chứng đã hỏi liệu bệnh nhân đã được khảo sát để xem liệu họ có hài lòng với việc giảm kê đơn PPI hay không. Ông nói: “Nghiên cứu đã không cho thấy được sự hài lòng của bệnh nhân”.

Eke giải thích rằng họ không khảo sát bệnh nhân. Theo kinh nghiệm của ông tỷ lệ bệnh nhân có cảm giác tích cực và tiêu cực thay đổi là “50:50”

Trong một bài diễn thuyết riêng, Colin Howden, MD, đến từ Trung tâm Khoa học Y tế Đại học Tennessee, Memphis, cho biết ông đồng ý rằng nên tránh việc kê đơn PPI quá mức và mô tả sự can thiệp được phát triển bởi nhóm Eke là “hợp lý và phù hợp”.

Tuy nhiên, ông nói rằng báo cáo về PPI trên phương tiện truyền thông đã làm dấy lên mối lo ngại vô căn cho bệnh nhân.

Phản biện

Howden bác bỏ các nghiên cứu đã cho rằng PPI làm tăng nguy cơ rủi ro chứng mất trí nhớ. Và anh ấy cảnh báo rằng việc sử dụng PPI cũng là một vấn đề đặc biệt là đối với bệnh nhân có nguy cơ loét hoặc xuất huyết tiêu hóa khi dùng aspirin hoặc NSAIDs.

Ông nói “Tôi tự nhận thấy rằng PPI thường an toàn và dung nạp tốt”. “Thực sự không có vấn đề gì lớn khi khiến bệnh nhân ngưng sử dụng PPI”.

Howden không chỉ là nhà nghiên cứu duy nhất tại cuộc họp có quan điểm cần xem xét kỹ hơn về các tác dụng phụ. Các nhà nghiên cứu từ Advocate Lutheran General Hospital ở Chicago đã báo cáo trong một bài thuyết trình riêng cho rằng các dữ liệu về tác dụng phụ do cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ có thể bị ảnh hưởng bởi các báo cáo trên.

Trong năm 2018 đã có 13 754 báo cáo liên quan đến tác dụng phụ PPI từ các bác sĩ và 876 bài đến từ các luật sư theo bản tóm tắt bài nghiên cứu trên.