Vitamin
D đã được báo cáo là có nhiều lợi ích. Tuy nhiên, một nghiên cứu trường hợp gần
đây chỉ ra rằng việc sử dụng quá nhiều vitamin D có thể gây tổn thương thận ở
những người không bị thiếu vitamin.
Bài báo
được công bố trực tuyến ngày 8 tháng 4 trên Tạp chí Hiệp hội Y khoa Canada.
Tác giả đầu tiên Bourne Auguste, Đại học Toronto, Ontario, Canada trao đổi với Medscape Medical News cho biết: "Mục
đích của nghiên cứu trường hợp này là thông báo cho nhiều đối tượng rằng
vitamin D với liều lượng lớn (10.000 IU mỗi ngày) ở những bệnh nhân có nồng độ
vitamin D huyết thanh bình thường có thể dẫn đến độc tính".
Ông nói thêm rằng: "Mọi người nên biết rằng dùng nhiều vitamin D hơn mức khuyến nghị không nhất
thiết dẫn đến lợi ích gia tăng. Thay vào đó, nó có thể dẫn đến tăng tác hại và
đặc biệt là suy thận".
Hướng dẫn
năm 2010 về Bệnh loãng xương Canada khuyên dùng 400 - 1000 vitamin D mỗi ngày đối
với người trưởng thành và 800 - 2000 mỗi ngày cho người lớn tuổi và những người
có nguy cơ mắc bệnh loãng xương. Hoa Kỳ khuyến nghị bổ sung vitamin D hàng ngày
cho nam và nữ trong độ tuổi từ 1 đến 70 tuổi là 600 IU mỗi ngày và 800 IU cho
những người trên 70 tuổi.
Auguste và đồng nghiệp cũng lưu ý: "Vì
vitamin D có phạm vi điều trị rộng, độc tính rất hiếm." Tuy nhiên, là một vitamin tan trong dầu, dùng liều cao trong thời gian
dài có thể dẫn đến tích tụ.
"Nhiều
bệnh nhân nghĩ rằng vitamin D là một chất bổ sung đơn giản không có hại và có lẽ
trong quá khứ đã nói quá nhiều về lợi ích", Auguste nói: "Cho rằng vitamin D có ở nhiều dạng chế phẩm không kê đơn và nhận thức rằng nó có
nhiều lợi ích mà không có hại, những bệnh nhân khác (ngoài nghiên cứu này) có thể có nguy cơ nhiễm độc vitamin D và có khả năng suy thận."
Độc tính
vitamin D có một loạt các triệu chứng có thể trì hoãn chẩn đoán. Những triệu
chứng này bao gồm: mệt mỏi, huyết áp cao, đi tiểu thường xuyên, nhầm lẫn và ngứa.
Nhận biết sớm độc tính của vitamin D có thể ngăn ngừa tổn thương thận mãn tính.
"Độc
tính của vitamin D có thể không được nhận ra trong một thời gian dài, do các
triệu chứng không đặc hiệu mà bệnh nhân có thể có khi đi khám. Bệnh nhân có thể
đang dùng thuốc bổ sung không kê đơn mà không kê khai với nhân viên y tế", Auguste giải
thích.
Kiểm soát bằng cách xem xét cẩn thận các loại thuốc kê đơn và không kê đơn, hạn chế tiếp
xúc với ánh sáng mặt trời, giảm các nguồn vitamin D bổ sung và chế độ ăn uống, theo dõi nồng độ vitamin D ở bệnh nhân không có triệu chứng. Bởi vì nó là
vitamin tan trong dầu, có thể mất vài tháng để mức độ trở lại bình thường.
Ngoài ra, sau khi ngừng bổ sung vitamin D, nồng độ canxi có thể tiếp tục tăng.
Auguste khuyên rằng: "Các bác
sĩ lâm sàng cũng nên xem xét các liệu pháp bổ trợ ngoài việc ngừng bổ sung
vitamin D và canxi như hydroxychloroquine, glucocorticoids và ketoconazole ở
những bệnh nhân có triệu chứng để giảm vitamin D hoạt động trong cơ thể."
Bổ sung và ánh sáng mặt trời gây độc
Vụ việc
được báo cáo liên quan đến một người đàn ông 54 tuổi, vừa trở về sau chuyến đi
đến Đông Nam Á, nơi anh ta đã trải qua thời gian tắm nắng kéo dài (6 - 8 giờ mỗi
ngày trong 2 tuần). Khi trở về Canada, một bác sĩ gia đình đã phát hiện ra rằng
mức độ creatinine của anh ta đã tăng (132 μmol/L từ mức cơ bản 100 μmol/L). Bốn
tuần sau, mặc dù đã ngừng dùng thuốc hạ huyết áp và thuốc lợi tiểu, có thể gây
mất nước và tăng creatinine, mức độ creatinine của bệnh nhân thậm chí còn cao
hơn (376μmol/L), và ông được chuyển đến bác sĩ chuyên khoa thận.
Sau khi hỏi thăm thì cho thấy người đàn ông đã được kê
đơn sử dụng vitamin D liều cao mặc dù không có tiền sử mất xương hoặc thiếu vitamin D,
người đàn ông đã uống 8000 - 12000 IU vitamin D mỗi ngày trong 2,5 năm.
Các chuẩn
đoán cho thấy tăng calci máu (canxi ion hóa 1,48 mmol/L) và tăng nồng độ
vitamin D (mức 1,25-dihydroxyvitamin D3, 274 pmol/L, 25-hydroxyvitamin D3 241nmol/L). Kết quả sinh thiết thận cho thấy tổn thương thận (xơ cứng thận và
calci hóa mà không có u hạt hoặc lắng đọng chuỗi nhẹ).
Bác sĩ
chuyên khoa thận khuyên ông nên ngừng bổ sung vitamin D và ngừng ăn thực phẩm
giàu canxi. Thuốc lợi tiểu của anh ta vẫn được giữ và bệnh nhân đã tiếp tục
dùng một loại thuốc hạ huyết áp. Ở lần khám thứ hai, các bác sĩ phát hiện ra rằng
mức 1,25-dihydroxyvitamin D3 (dạng hoạt động sinh học của vitamin D) và canxi
đã tiếp tục tăng. Bệnh nhân cũng mô tả ngứa da mới khởi phát có thể là do mức
canxi cao.
Bệnh
nhân đã từ chối kê glucocorticoids vì lo ngại về việc tăng cân. Khi bắt đầu
hydroxychloroquine 400 mg mỗi ngày, nồng độ canxi và vitamin D của anh giảm. Gần
1 năm sau, nồng độ canxi và vitamin D của anh trở lại bình thường, nhưng anh bị
bệnh thận mãn tính giai đoạn 3B.
DS Nguyễn Sơn Lâm
Tài liệu tham khảo:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét